Nói lắp là tật phổ biến với trẻ từ 2-4 tuổi, và thường tự khỏi trước 5 tuổi. Tuy nhiên, không phải trẻ nào cũng có thể tự khỏi, do đó bố mẹ cần phát hiện và xử lý sớm để trẻ không gặp khó khăn trong quá trình giao tiếp. Những nguyên nhân và cách khắc phục tật nói lắp ở trẻ sau đây sẽ giúp bố mẹ làm được điều này.
Nói lắp ở trẻ – Nguyên nhân và cách khắc phục
Nguyên nhân khiến trẻ nói lắp
- Do di truyền: Trẻ có bố hay mẹ, anh, chị có tiền sử nói lắp thường có nguy cơ bị tật nói lắp bẩm sinh cao gấp 10 lần những trẻ bình thường.
- Trẻ bị tổn thương vùng Broca trong não (vùng phân tích vận động của lời nói), dẫn đến nói lắp. Nhiều nghiên cứu chỉ ra rằng, việc sử dụng forceps trong khi sinh nở hay đầu trẻ bị va đập khi còn nhỏ là nguyên nhân dẫn đến tổn thương vùng Broca trong nào và là nguyên nhân gây nên tật nói lắp ở trẻ.
- Trẻ thuận tay trái đang trong quá trình chuyển sang dùng tay phải, do trung tâm thần kinh của lời nói có liên quan chặt chẽ với trung tâm chỉ huy cánh tay nên việc thay đổi dễ khiến trẻ sinh tật nói lắp.
Trẻ bị nói lắp khi tâm lý quá khích, sợ hãi, hoặc tức giận
- Do tác động tâm lý: Nhiều trẻ nói lắp khi xúc động, cáu gắt, hay khi nói trước đông người. Trẻ bị trêu đùa, quấy rối quá mức cũng dễ sinh nói lắp. Có thể nói đây là nguyên nhân khiến trẻ nói lắp phổ biến nhất hiện nay. Khi trẻ có biểu hiện nói lắp trong những trường hợp này, bố mẹ nên nhẹ nhàng trấn tĩnh trẻ và nói với trẻ cứ từ từ mà nói.
- Vốn từ của trẻ còn hạn chế khiến trẻ khó diễn đạt đúng vấn đề, việc trẻ lặp đi lặp lại cũng nhằm mục đích tìm từ ngữ thích hợp để diễn tả.
Biểu hiện của trẻ nói lắp
- Trẻ nói khó khăn, khó phát âm.
- Trẻ nói nhát gừng, dằn mạnh từng tiếng.
- Câu nói ngắt quãng, một số từ lặp lại nhiều lần, ví dụ: mẹ ơi, con… con mèo nó… nó… bắt… bắt chuột.
Một số biện pháp khắc phục tình trạng nói lắp ở trẻ
Tìm hiểu nguyên nhân khiến trẻ nói lắp sẽ giúp quá trình khắc phục dễ dàng hơn
- Tìm hiểu và khắc phục vấn đề căng thẳng thần kinh của trẻ. Nếu trẻ nói lắp do xúc động, cáu gắt hay bị trêu chọc, hãy gợi ý trẻ diễn đạt vấn đề khi đã hoàn toàn bình tĩnh trở lại.
- Dạy trẻ nói chậm, rõ ràng, rành mạch, từ ngữ đơn giản, dễ hiểu. Để trẻ nói những câu ngắn, nếu có từ mới, mẹ nên nói thật chậm hoặc giải thích rõ ràng cho trẻ hiểu.
- Không ngắt lời trẻ khi trẻ đang nói, lặp lại một cách chính xác câu trẻ nói để trẻ nói lại theo bạn là một phương pháp khắc phục tật nói lắp ở trẻ mà đa số các bác sĩ đều khuyên bố mẹ nên thực hiện. Ví dụ khi bé nói: Mẹ ơi, con…con cóc nó…nó…nó đang bắản …bắt…muỗi đấy, bạn hãy nhắc lại: Phải rồi, con cóc nó đang bắt muỗi.
- Chỉ trả lời câu hỏi của trẻ khi trẻ đã hỏi xong, không trả lời trong khi trẻ đang nói hay lái trẻ sang chủ đề khác khiến trẻ quên mất nội dung cần biểu đạt.
- Để trẻ nói một cách tự nhiên bằng cách tạo môi trường giao tiếp không có tình trạng nói lắp để trẻ diễn đạt lời nói một cách trôi chảy.
- Kiên nhẫn: Chữa nói lắp cho trẻ không khó, nhưng đòi hỏi bố mẹ phải hiểu bé, đồng thời cần phải kiên nhẫn với bé, không ép buộc hay dọa dẫm khiến trẻ sợ hãi. Đây là cách khắc phục tật nói lắp ở trẻ hiệu quả nhất. Bởi chỉ khi kiên nhẫn với trẻ thì trẻ mới hiểu và bình tĩnh diễn đạt.
90% số trẻ nói lắp có thể nói bình thường trở lại sau một thời gian, do vốn từ của trẻ đã đầy đủ hơn, trẻ cũng tự tin, bình tĩnh hơn trong việc thể hiện lời nói. Tuy nhiên, để tránh tình trạng nói lắp ở trẻ kéo dài gây ảnh hưởng đến khả năng diễn đạt, bố mẹ cần chú ý phát hiện, tìm ra nguyên nhân và có cách khắc phục tật nói lắp ở trẻ càng sớm càng tốt. Hy vọng với một số biện pháp trên đây sẽ giúp trẻ nhà bạn tự tin hơn trong giao tiếp hàng ngày.
Lưu ý:Các bình luận sẽ được duyệt trước khi đăng và trả lời. Vui lòng bình luận bằng tiếng việt có dấu, tuân thủ đúng quy định của chúng tôi